Diş Protezi

Çeşitli nedenlerle zarar görmüş bir dişin koruma altına alınması veya eksik bir dişin
boşluğunun doldurulması amacıyla sabit protezler veya köprü protezleri yapılabilir. Dişlerin
küçültülüp hassas bir şekilde ölçü alınıp, Laboratuvar ortamında işlenerek kişiye özel uyumlu
halde gelen dişler, klinik ortamda özel yapıştırıcılarla yapıştırılır.
Eksik dişlerin yerini alan yapay dişler olarak tanımlanan diş protezleri, kişinin ağız ve diş
yapısı, eksik diş sayısı ve konumu ya da dişteki harabiyet derecesine göre farklı şekillerde
veya farklı malzemelerden uygulanabilir. Bu aşamada diş protezleri; hastaların ihtiyaçları,
estetik kaygıları ve sosyo-ekonomik durumlarına göre dişe en uygun çözüme göre çeşitlilik
gösterir.
Sabit Protezler
Köprü, kron, kaplama olarak da bilinen sabit protezler, ağızda az sayıda diş eksikliğinde
uygulanan ve destek dişlerin kesilmesi (küçültülmesi) ile laboratuarda hazırlanıp dişlere
yapıştırılan protezlerdir.
Kişilerin doğal dişleriyle desteklenen ya da doğrudan doğal dişler üzerinde işlem yapılarak
uygulanan sabit protezler, kişilerin diş eksikliklerini ve buna bağlı estetik kusurları
düzeltmeye odaklı diş hekimliği uygulamalarıdır. Diş protezleri arasında doğal diş formuna
en yakın protez türü olan sabit protezler, ağız içerisinde hareket etmeme özellikleri ile
daimi dişleri taklit eden bir yapıya sahiptir. Takılıp çıkartılabilen protezlere oranla hasta
tarafından daha kolay kabul edilir ancak uygulanabilmesi için bir takım koşulların var olması
gereklidir. Dişlerin hazırlanması ve ölçü alınmasını takiben 2-3 seansta ve 1 haftada işlem
tamamlanır. 
Sabit protezler kendi içerisinde temel olarak kuron ve köprü uygulamaları ile
çeşitlenir.
Kuron: Tek diş üzerine yapılan sabit protezdir. Doğal diş küçültülür, üzerine
yapılan kuron (kaplama) özel bir yapıştırıcıyla yapıştırılır ve hasta tarafından
çıkartılamaz. Genellikle dişi korumak amacıyla yapılır.
Köprü: Bir veya birden fazla diş eksikliğinde, komşu dişlerin küçültülüp, bunlardan destek
alınarak boşlukların doldurulması için yapılan sabit protezlerdir.
Eksik dişlerin yerine protez yapılmazsa ne olur?
Dişlerimiz boşluk bulduğu taktirde hareket etmeye meyilldir. Köprü yapilmadiği taktirde hastanin
komşu dişleri ve diğer çenedeki karşit dişi, çekim boşluğuna doğru hareket eder. Bu nedenle
ağızda dengeler bozulup dişlerde devrilmeye, temizlemesi zor boşluklara bu da çürüklere,
estetikte bozulmaya, kemik kayıplarına ve ve diş kayiplarina yol açabilir.. Eğer uzun süre bu
boşluk implant yada köprü ile restore edilmezse bu komşu dişlerde de kayıplar olabilir. Ayrıca diş
eksikliği dişin lokalizasyonuna göre çiğneme yetersizliği ve konuşma bozuklukluklarına da yol
açabilir.

Sabit protezler doğal dişin kendisi ya da desteğine ihtiyaç duyan bir uygulama olup,
bu anlamda tüm dişsizlik türleri için uygun değildir. Sabit protezlerin
uygulanabilmesi için diş eksikliği olan bölgenin iki tarafında en az iki tutucu sağlam
ve uzun köklü dişin olması gerekir.

Sabit protezler, Metal destekli protezlerle yapılabilir ancak bu protezlerin alt yapısı gri
metalden olur. İçinde metal olduğu için dayanıklıdır. Zirkonyuma göre daha ekonomiktir.
Arka grup dişlerimizde tercih edilebilir ancak Estetiğin önemli olduğu durumlarda diğer
metal destekli porselen kaplamalara alternatif olarak zirkonyum destekli porselenler
kullanılmaktadır. Zirkonyum protezler, Sahip olduğu ışık geçirgenliği özelliği ile tıpkı normal
dişlerde olduğu gibi doğal bir görüntü yakalanır.
 Zirkonyum Restorasyonlar: Beyaz tonlarına sahip metal bir element olan zirkonyum, günümüzde en
sık tercih edilen sabit diş protezi materyalidir. Zirkonyum kaplama dişler, işlevsellik ve estetik
sağlarken, sağlamlığı ile de ön plandadır. Metal alerjisi olan kişilerde uygulanabilen zirkonyum kaplama
diş protezleri, pürüzsüz ve doğal bir parlaklığa sahiptir. Zirkonyum esaslı porselenlerin ışık
geçirgenliği sayesinde doğal dişlerle tam bir uyum sağlanabilmektedir. Bu
sayede mükemmel bir estetik sonuç elde edilebilmektedir. Altında metal
yansıması olmadığından metal alt yapılı porselenlerde görülen yapay
görüntü kesinlikle oluşmaz. Diş eti uyumu klasik metal alt yapılı
porselenlere göre çok daha iyidir. Metal alt yapılı porselenlerde görülen
dişeti grileşmeleri zirkonyumda görünmez. Alerjik değildir. Isı yalıtma
özelliği çok iyi olduğu için dişe, az ısı iletirler. Bu sayede zirkonyum esaslı
porselen uygulanan dişlerde sıcak/soğuk hassasiyeti oluşmaz. Altta kalan
diş rengini maskeleyebildiği için koyu renkli dişlerde bile istediğimiz estetik
sonuçlara ulaşılabilmektedir. Diş eti problemlerine ve ağız kokusuna neden
olmayan sağlıklı materyallerdir.
Hem ön hem de arka dişlerde güvenle kullanılabilirler.

Hareketli Protezler
Tam protezler:
Doğal dişlerin tamamının eksik olduğu hastalara uygulanan takıp çıkarılabilen apereylerdir.
Halk arasında takma diş veya damaklık olarak bilinir.

Tam protezler dokuda destek almaları sebebiyle hareketlidir. Total diş
protezleri takıp çıkarılan protezler olduğu için kullanımı diğer protezlere göre
daha zordur. Sabit protez konforu ve çiğneme etkinliği beklenmez.
Klasik parsiyel protezler:
Tutuculuğunu ağızda kalan dişlere tutunan kroşe (kanca) ile sağlayan hasta tarafından
rahatlıkla takılıp çıkarılabilen protezlerdir. Halk arasında kancalı protez olarak bilinir. Sabit
protez uygulanamayan durumlarda yapılan protezlerdir. Bir bölümlü protezde
eksik dişlerin yerini dolduran plastik dişler, pembe ya da dişeti renginde bir
altyapı ve bunları birbirlerine bağlayan metal bir altyapı bulunur. Bununla
beraber en önemli kısmı dişlere tutunmasını sağlayan metal kroşeler
kullanılmasıdır.

Hassas bağlantılı protezler:
Burada tutuculuk dişler üzerine gelen kroşeler yerine destek dişlerin üzerine
yapılan kuronlar ve tutucularla sağlanır. Uygun diş yapısı olan vakalarda
hassas tutucuların yerleştirilmesi sayesinde, kroşelerin neden olduğu estetik
bozukluk da engellenmiş olur. Halk arasında çıt çıtlı protezler olarak da bilinir.
Maliyetleri ise normal bölümlü protezlere oranla daha fazladır.